Leren van Enforce over vitaal leiderschap

Als Eric de Jong zijn gasten vraagt naar wat zij doen aan vitaliteit in de eigen organisatie, noemen zij fruitmanden en gratis sportabonnementen. Die laatste werken niet, daar zijn ze het wel over eens. Gezamenlijk deelnemen aan een run, bijvoorbeeld van Villa Pardoes, werkt wel, activeren in plaats van alleen maar faciliteren. Enkele ondernemers gaan wekelijks naar de sportschool met hun team. Verder noemen de gasten traplopen, stiltewerkplekken, een bootcamp voor managers en natuurlijk hun persoonlijke keuzes: spinning, hardlopen, voetballen, wandelen of regelmatig naar de sportschool.

Vitaal zijn is next level

Die initiatieven op het gebied van bewegen lijken het antwoord op de vraag naar vitaliteit, maar ze vallen onder leefstijl, legt Eric de Jong uit. Onder leefstijl vallen de keuzes die je gezondheid bepalen: slapen, eten, roken, drinken, sporten, bewegen. Bij vitaliteit gaat het om levensenergie, zingeving, autonomie en vrije keuzes. Vitaal zijn is echt next level.’ Bij Enforce heerst de overtuiging dat vitale leiders echte impact kunnen maken op de mensen om hen heen. Eric: ‘Je kunt geen villa bouwen op de fundering van een tuinhuisje. Al proberen veel mensen dat wel.’ De landelijke cijfers zijn zorgelijk: meer dan 50% van de Nederlanders heeft overgewicht, 1 op de 6 heeft burn-outklachten, 60 % van het landelijk verzuim heeft een mentale oorzaak. Leven we het leven nog wel op onze eigen voorwaarden? Eric: ‘Je grootste verlies is dat je je volledige potentie niet bereikt. Je staat krachtiger in je relaties en in je business als jijzelf lekker in je vel zit.’

Hoe kom je opdagen in jouw leven?

Enforce ondersteunt organisaties op twee vlakken: (personal) training gericht op leefstijl, en coaching gericht op vitaliteit. Eric: ‘De basis is: hoe kom je opdagen in jouw leven? Wanneer jij struggelt, heeft dat direct invloed op de mensen met wie je werkt. Hoe sterker jouw fundering - je gezondheid, je vitaliteit - hoe groter het succes. In sneltreinvaart neemt Eric zijn toehoorders mee in zijn gedachtewereld. Veel ondernemers blijven in zijn ogen hangen in hun eigen cirkeltje. Ze jojoën: goede voornemens verzanden na enkele weken. Teleurstelling en frustratie volgen.

Doorbreek patronen

Eric heeft vijf adviezen om een vitale leider te worden, voor mensen die wél verder willen komen, samen met hun medewerkers:
1. Wees brutaal eerlijk over je leven, je gezondheid en je business. Eric: ‘Waar sta je nu? Je kunt niet vertrekken als je niet weet waar je staat. Als je jezelf een Bourgondiër noemt, wordt het heel lastig om bij NAC van de bitterballen af te blijven. Als je een ander resultaat wilt, moet je anders op het speelveld verschijnen.’
2. Maak echt impactvolle commitments. Eric: ‘Als je niet weet waar je naartoe wilt in het leven, ren je rond als een kip zonder kop. Bepaal concrete doelen en weet waarom je die kiest. Commitment geeft richting.’
3. Doe wat nodig is, ook wanneer het niet uitkomt of oncomfortabel is. Eric: ‘Drink jij niet, joh? Eentje kan best, toch? Nee. Bied die sociale druk het hoofd.’
4. Stop met escape cards om onder commitments uit te komen. Eric: ‘Kinderen, druk, een pijntje. Ik kan een boek schrijven met al die uitvluchten. Doe het nu. Stel niet uit.’
5. Finish strong. Eric: ‘Mensen zijn een kei in starten met dingen en vroegtijdig stoppen. Zonde. Zet door en maak het af.’

Deze concrete adviezen roepen allerlei vragen op bij de aanwezigen. Eric heeft op elke vraag een sterk antwoord, en voor iedereen een goed advies: ‘Bekijk je niet-werkende patronen. Doorbreek ze nu. Bedenk één destructief ding en stop daar vandaag mee. Of begin met iets dat wel werkt.’

Geen medewerkers, maar mede-ondernemers

Een aantal jaar geleden benaderde entrepreneur Jack Vos Eric de Jong. Of hij met Enforce wilde werken aan de V van vitaliteit in Jacks onderneming. Jack: ‘In onze onderneming streefden wij naar maximale betrokkenheid van medewerkers. Aan tevreden medewerkers heb je namelijk niet zo veel, je hebt betrokken medewerkers nodig. Onze ambitie was: geen medewerkers, maar mede-ondernemers. En om mensen echt te kunnen laten mede-ondernemen, hanteerden wij de 4 V’s: Vertrouwen, Vrijheid, Verantwoordelijk en Vitaliteit. Vertrouwen en vrijheid, dat kun je mensen als leider geven. Verantwoordelijkheid moet mensen echter zelf nemen. En vitaliteit is noodzakelijk om de wedstrijd te kunnen winnen. Elke dag weer. Vitaliteit betekent voor ons: een gezonde geest in een gezond lichaam.’ Elke maand hield Jack daarom coachingsgesprekken, waarbij hij twee vragen stelde: waar heb je energie van gekregen/wat heeft je energie gekost? En: waarover heb je wel/geen goed gevoel? ‘Deze gesprekken kostten natuurlijk veel tijd, maar deze zelfreflectie leverde heel veel inzichten en goede ideeën op.’

Waardengedreven bedrijven zijn het meest succesvol

De start van de reis naar mede-ondernemers was een cultuurwaardenonderzoek in Jacks bedrijf. Dat onderzoek bestond slechts uit drie vragen: wat zijn jouw persoonlijke waarden? Welke waarden ervaar je in het bedrijf? Welke waarden zou je willen zien? De meest gekozen waarde was klanttevredenheid. Jack: ‘Dat werd dus ons leidende principe. Binnen die waarde, zeg maar de lijntjes van het speelveld, kregen onze mensen alle vertrouwen én maximale vrijheid. Dus geen targets, geen controles meer. Doe wat je wilt, zolang de klanttevredenheid maar omhooggaat. De ambitie was dan ook: geen klanten, maar vrienden. Het bleek direct dat mensen ook echt verantwoordelijkheid wilden nemen daarvoor. Iedereen geloofde er in.’

Ook naar Jack luisteren de aanwezigen aandachtig. Nagaan wat gedeelde waardes in je bedrijf zijn, dat geeft stof tot nadenken. Zeker als Jack nog eens uitlegt dat waardengedreven ondernemingen de succesvolste bedrijven van de wereld zijn: Disney, Volvo, Nike, Ikea… of dichterbij, de Efteling. En natuurlijk Enforce.

Auteur: Joke Ligterink
Fotografie: René Schotanus

Lees verder in het nieuwe NAC Zaken magazine.